- Waarom is een gezondheidsbeleid op school belangrijk?
- Wat is gezondheid? 3 dimensies
- In 7 stappen naar een gezondheidsbeleid op school
- Gedragsverandering door een mix van 4 strategieën
- Succesfactoren
Een gezond ontbijt organiseren of een themaweek rond alcohol en drugs zijn prima initiatieven, al vormen ze nog geen samenhangend gezondheidsbeleid. Om een succesvol en duurzaam gezondheidsbeleid te implementeren, vind je inspiratie bij de kadermethodiek 'Gezonde School'.
Hoe je dat beleid als school concreet invult en welke thema’s je als eerste aanpakt, bepaal je zelf.
Wil je het dranken- en tussendoortjesbeleid verbeteren, het lange zitten onderbreken of iets doen voor het mentaal welbevinden? Samenwerken is daarbij essentieel. Je hoeft niet van nul te beginnen: er zijn heel wat experten, materiaal en inspiratie voorhanden.
Waarom is een gezondheidsbeleid op school belangrijk?
Inzetten op het gezondheidsbeleid biedt veel voordelen. Je investeert in:
- Verbeterde leerprestaties.
- Voorwaarden om te leren en onderwijskwalificaties te behalen.
- Het welbevinden van iedereen op school.
- Sterkere sociale competenties en onderlinge verbinding.
- Een groter gevoel van veiligheid en inclusie.
- Zelfvertrouwen
- Het wegwerken van gezondheidsongelijkheid.
- Meer veerkracht en energie.
- Minder stress.
- Minder kans op uitvallen door ziekte of psychosociale problemen.
- Beter inzicht in risicofactoren.
Bovenop deze voordelen, leggen kinderen en jongeren nu de basis voor hun toekomstige gezondheid. Tijdens lessen en andere activiteiten op school gezond gedrag aanleren en stimuleren, draagt er dus toe bij dat kinderen en jongeren langer gezonder en gelukkiger kunnen leven. Dat versterkt nog als op school en in andere omgevingen dezelfde uitgangsprincipes gelden.
Wat is gezondheid?
3 dimensies: fysiek, mentaal en sociaal
Gezondheid kan je heel ruim bekijken. Het bestaat uit 3 dimensies:
- Fysiek: voldoende bewegen en slapen, gezond en evenwichtig eten.
- Mentaal: stress onder controle houden, veerkracht een positief zelfbeeld hebben, gevoelens kunnen uiten.
- Sociaal: vrienden maken, ondersteuning aan anderen bieden, goed opschieten met anderen.
Deze 3 dimensies zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Je kan perfect fysiek gezond zijn terwijl je het mentaal moeilijk hebt. Of chronisch ziek zijn én toch goed in je vel zitten, omdat je sociaal goed verankerd bent.
Welbevinden
Hoe gezond iemand is, hangt niet alleen af van de (biomedisch) meetbare en objectieve status van het individu. Ook de beleving en ervaring van de eigen gezondheid spelen een rol: welbevinden.
In het gezondheidsbeleid komen zowel het welbevinden als de 3 dimensies van gezondheid aan bod en de manier waarop ze elkaar beïnvloeden.
In 7 stappen naar een gezondheidsbeleid op school
Bij het Vlaams Instituut Gezond Leven vind je heel wat nuttige info over de kadermethodiek Gezonde School:
- Een 7-stappenplan
- De succesfactoren
- De mix van strategieën om tot gedragsverandering te komen.
Je vindt alles op de website van Gezond Leven - Gezonde School. Bekijk ook het filmpje.
Dit zijn de 7 stappen die een school op weg zetten om een gezondheidsbeleid vorm te geven:
- Draagvlak creëren.
- De beginsituatie in kaart brengen.
- Doelstellingen en prioriteiten bepalen.
- Acties uitwerken en communiceren.
- Acties uitvoeren.
- Evalueren en bijsturen.
- Verankeren in het schoolbeleid.
De uitwerking van de 7 stappen vind je op de website van Vlaams Instituut Gezond Leven.
Gedragsverandering door een mix van strategieën
De ideale aanpak om tot gedragsverandering op het vlak van gezondheid te komen, is een mix van 4 strategieën:
- Gezondheidseducatie via lessen, projecten, infomomenten, ouderavonden, vormingsmomenten voor leerkrachten.
- Omgevingsinterventies in de fysieke en sociale omgeving: zoals de inrichting van de speelplaats, ingrepen in het klasklimaat.
- Afspraken en regels met leerlingen, leerkrachten en ouders over de tussendoortjes, de invulling van de middagpauze.
- Zorg, begeleiding en ondersteuning zoals afspraken over signaaldetectie, procedures voor doorverwijzingen, afspraken met het centrum voor leerlingenbegeleiding.
Deze strategieën kan je uitwerken op 4 verschillende niveaus: dat van de leerling, de klas, de school en de schoolomgeving.
Vind meer informatie over de strategie op school.
Succesfactoren
Het succes van het gezondheidsbeleid zal onder meer afhangen van de ruimte die er is voor participatie en inspraak. Voelt je schoolteam zich voldoende deskundig? Of roep je de hulp in van experten? Zit de communicatie van je acties goed?
Ontdek alle succesfactoren op de website van Vlaams Instituut Gezond Leven.
Extra informatie
Verwante pagina's
- Welzijn op het werk
- Samen tegen schooluitval
- Werken aan effectieve, duurzame en gezonde leeromgevingen
- Grensoverschrijdend gedrag op school
- Een beleid op leerlingenbegeleiding
- Rookverbod
- Voedselveiligheid
- Websites over gezondheidsthema's
Websites
- Vlaams Instituut Gezond Leven - Gezondheidsbeleid op school
- Vlaams Instituut Gezond Leven - Gezonde School
- Overzicht projecten Lokale Gezondheidsoverleg (LOGO's)
- SHE (Schools for Health in Europe) - Material and tools (Engels)
- Agentschap Zorg en Gezondheid - Gezondheidsdoelstellingen
- Agentschap Zorg en Gezondheid - Preventiemethodieken voor gezondheid
- Jongeren en Gezondheid UGent - Factsheets gezondheid van jongeren in Vlaanderen
