Op 18 december 2023 presenteerde de Commissie van Wijzen haar rapport ‘Prioriteiten voor professionaliteit’. Daarin doet de commissie voorstellen voor een ‘Hedendaags personeelsbeleid met de nadruk op competente leraren, krachtige scholen en sterke schoolbesturen’. Het rapport moet leiden tot een maatschappelijk en politiek debat. De hervormingen kunnen niet van vandaag op morgen, maar vergen wellicht 1 tot 2 volledige legislaturen. Er zijn immers fundamentele aanpassingen nodig aan de huidige decreten en rechtspositie. Met dit rapport wordt er een voorzet gegeven.
- Aanleiding
- Samenstelling commissie
- Doel
- Principes en krachtlijnen
- Conclusies, voorstellen en aanbevelingen
- Extra informatie
Aanleiding
De Vlaamse Regering stelde op 2 december 2022, op voordracht van minister Weyts, een Commissie van Wijzen aan. De commissie kreeg de opdracht om de beginsituatie te analyseren en te komen tot een blauwdruk voor:
- Een modern personeelsbeleid
- Een vernieuwd professionaliseringsbeleid
- Een eigentijds schoolorganisatiebeleid
Het initiatief van de Vlaamse Regering kwam er door het lerarentekort, maar ook uit bezorgdheid voor de aantrekkelijkheid van het lerarenberoep en de zorg om de kwaliteit van onderwijs.
Samenstelling commissie
De Vlaamse Regering duidde Dirk Van Damme aan als voorzitter en Paul Yperman als vicevoorzitter. Tot de commissie behoorden:
- Schoolleiders
- Actieve leraren
- Academische onderwijsexperten
- Personen met expertise in onderwijsrecht, arbeidsmarktbeleid, personeelsbeleid en human resources
- Personen met ruime ervaring in het sociaal overleg in onderwijs
De commissie wilde bewust personen met ervaring in innovatieve vormen van schoolorganisatie en lerarenbeleid bij het onderzoek betrekken. Ze probeerde ook zo weinig mogelijk overlap na te streven met de samenstelling van de Commissie Beter Onderwijs.
Doel
De commissie heeft als doel een langetermijnvisie op het lerarenberoep en de lerarenloopbaan te ontwikkelen. Ze legt daarbij de nadruk op volgende aspecten:
- De aantrekkelijkheid van het beroep verhogen
- Leraren behouden en motiveren door een eigentijds personeels- en schoolbeleid
- Een efficiënte schoolorganisatie
- Professionele groei en ondersteuning vanuit scholen stimuleren
De voorstellen van de commissie zijn door wetenschappelijk onderzoek onderbouwd. Om die voorstellen en aanbevelingen uit te werken, heeft ze zich gebaseerd op binnen- en buitenlands onderzoek.
Principes en krachtlijnen van leraren- en schoolbeleid
Het rapport gaat uit van 5 fundamentele principes van een effectief leraren- en schoolbeleid:
- Prioriteit aan onderwijskwaliteit
- Professionaliteit als kern van leraarschap
- Gedeelde verantwoordelijkheid voor verbonden leraarschap
- Sterk leiderschap en bestuurlijke capaciteit
- Een goede balans tussen sturing, autonomie en verantwoording
De commissie stelt 7 krachtlijnen voorop, gebaseerd op bovenstaande principes:
- Hedendaags personeelsbeleid in scholen stimuleren
- Schoolautonomie, leiderschap en bestuurlijke capaciteit versterken
- Alle taken van de leraar valoriseren
- De loopbaan als een continuüm van professionalisering zien
- Professionele ontwikkeling als een gedeelde verantwoordelijkheid beschouwen
- De loopbaanontwikkeling competentiegedreven maken
- Overheidsbeleid meer ondersteunend en faciliterend maken
Conclusies, voorstellen en aanbevelingen
De voorstellen uit het rapport hangen nauw samen en houden elkaar in evenwicht. Lees ze daarom samen in rapport van de Commissie van Wijzen (pdf, 188 p.) (6,3 MB) of in de Engelse vertaling van het rapport (pdf, 155 p.) (2,5 MB).
Vind de presentatie van het rapport van de Commissie van Wijzen (pdf, 24 p.) (680 kB).
Bekijk de opname van de webinar Commissie van Wijzen van 28 februari 2024.
Op woensdag 6 maart beantwoordden Dirk Van Damme en Paul Yperman vragen over het rapport van de Commissie van Wijzen tijdens een online sessie. Bekijk de opname van het vragenuurtje.
Extra informatie
Document
- Prioriteit voor professionaliteit - Competente leraren, sterke scholen, hoge onderwijskwaliteit: rapport van de Commissie van Wijzen (pdf, 188 p.) (6,3 MB)
- Priority for professionalism - Contemporary personnel policy with competent teachers, powerful schools and strong school boards (pdf, 155 p.) (2,5 MB)
