1846 bijkomende plaatsen in Antwerpse scholen
Persbericht Kabinet Vlaams minister van Onderwijs, Jeugd,
Gelijke Kansen en Brussel
Maandag 31 mei 2010
Vlaanderen krijgt in de komende jaren een groene golf over zich heen, vooral in de Vlaamse steden wordt er sinds enige jaren een piek in de geboortes opgetekend. De verjonging in Vlaanderen brengt voor de verschillende overheden heel wat uitdagingen met zich mee, met voorop een bijkomende vraag aan capaciteit in het basisonderwijs. De sterke nataliteitspiek - en vooral de geografische concentratie ervan in de steden - eiste een geïntegreerde aanpak met een sterke coördinatie op Vlaams niveau maar ook een geïntegreerd optreden op lokaal-stedelijk niveau. Vlaams Minister van Onderwijs Pascal Smet heeft allereerst de financiële ruimte gecreëerd door in de begrotingscontrole van 2 april € 12 miljoen vrij te maken voor (ver)(nieuw)bouwwerken aan schoolinfrastructuur. Daarnaast is er onder rechtsreeks voorzitterschap van de Minister een Vlaamse task force in het leven geroepen die problemen in kaart bracht, oplossingen uitwerkte in overleg met de verschillende betrokkenen en verantwoordelijkheden legde bij de politieke en operationale verantwoordelijken op het terrein. Het Vlaams niveau zal deze inspanningen in de komende jaren verder moeten uitbouwen, het is immers nu al duidelijk dat de vergroeningsgolf meerder jaren overspant en dat er in verschillende grote en kleine steden in Vlaanderen in de komende jaren een capaciteitsprobleem in het basisonderwijs zal moeten worden aangepakt.
Vooral in Antwerpen zet de verjonging druk op het basisonderwijs. Het online aanmeldingsregister, een systeem dat de Antwerpse scholen voor het eerst gebruikten bij de inschrijvingen, legde de omvang van het capaciteitsprobleem bloot. De Antwerpse schoolbesturen werken sindsdien hard aan extra capaciteit om elk kind een plaats te bieden op 1 september 2010. Ook de Vlaamse overheid engageerde zich om het capaciteitsprobleem aan te pakken. Samen met de Antwerpse Onderwijsraad, de Antwerpse schoolbesturen en de stad Antwerpen streven we ernaar om tegen 1 september 1800 bijkomende plaatsen te creëren in het basisonderwijs.
Gesteld dat elke Antwerpse kleuter naar school gaat en kiest voor een Antwerpse school, tonen recente bevolkingscijfers een tekort aan plaatsen in de kleuterschooltjes in heel wat Antwerpse wijken. Vooral bij instappertjes (kinderen geboren in 2008) en in de eerste kleuterklas (kinderen geboren in 2007) waren de theoretische tekorten groot bij aanvang van de inschrijvingen: er waren respectievelijk 1713 en 531 plaatsen te kort. Voor kinderen geboren in 2004 (eerste leerjaar), is het capaciteitsgebrek vooral wijkgebonden: er waren 562 plaatsen over.
In de schoot van de Antwerpse onderwijsraad werd in maart een taskforce opgericht die alle uitbreidingsmogelijkheden netoverschrijdend begeleidt en coördineert. De stad richtte een aparte cel op om inrichtende machten te ondersteunen in hun zoektocht naar nieuwe locaties. Op Vlaamse niveau startte onderwijsminister Smet een taskforce met de vier steden om de drempels op het vlak van regelgeving en financiering weg te werken. Dankzij de vlotte samenwerking tussen alle partijen slaagt Antwerpen erin om 1846 plaatsen bij te creëren tegen 1 september.
De grootste inspanningen werden al geleverd in het kleuteronderwijs. Voor de instapklasjes werden in totaal 729 nieuwe plaatsen gecreëerd, 483 bijkomende plaatsen komen er voor de eerste kleuterklas en 506 voor het eerste leerjaar. Voor deze laatste kan gezegd worden dat de vrije schoolkeuze gegarandeerd blijft. Voor de kleutertjes wordt geschat dat hiermee voldoende capaciteit gecreëerd is, ook al is er geen marge om te spreken van een vrije schoolkeuze. 128 plaatsen werden bij gecreëerd in andere leerjaren.
Er is geprobeerd de tekorten vooral in die wijken op te vangen, waar de demografische druk het grootst is. Dat is zeker gelukt met 6 nieuwe schooltjes in Hoboken, Deurne, Berchem , nieuw Zurenborg, Antwerpen Zuid en Antwerpen Noord. In september kunnen er 432 kinderen naar één van deze nieuwe scholen.
Uiteraard is niet overal in de stad voldoende ruimte beschikbaar om nieuwe scholen te zetten. Andere schoolbesturen hebben niet de mogelijkheden om op zulke korte tijdspanne uitbreidingen te realiseren. Een aantal scholen konden nieuwe klasjes bij creëren door het plaatsen van tijdelijke constructies of door het omvormen van bestaande lokalen tot klaslokalen. Op die manier kwamen er 1027 plaatsen bij. De rest van de plaatsen (387) werd gerealiseerd doordat schoolteams hun klasjes waar mogelijk uitbreiden met enkele stoeltjes.
Ouders die hun kind nog niet ingeschreven hebben doen dat best voor de zomervakantie. Hoe sneller alle kinderen ingeschreven zijn, hoe efficiënter de schoolteams zich kunnen voorbereiden op het nieuwe schooljaar. Ouders die hun kind alsnog inschrijven in een andere school, worden gevraagd dit te melden aan de school waar hun kind tot nog toe is ingeschreven. Dit gebeurt niet automatisch dus als ouders dit niet doen, blijft een plaats van een ander kind nutteloos bezet.
Ouders die een school zoeken voor hun kind, kunnen terecht bij de medewerkers van de Studiewijzer, die informatie kunnen geven over de scholen en vrije plaatsen.
Alle Antwerpse kinderen zullen op 1 september naar school kunnen, ook al zal niet in elke school naar voorkeur nog plaats zijn. De ene school is populairder dan de andere. Momenteel zijn er nog 568 vrije plaatsen voor de instappertjes, 273 voor de eerste kleuterklas en 672 voor het eerste leerjaar. De druk in sommige wijken blijft natuurlijk immens groot: in het centrum van de stad en in Borgerhout blijft het moeilijk om een plaats te vinden in de instapklas of de eerste kleuterklas.
Onderwijsschepen Robert Voorhamme wil nog eens expliciet zijn dank betuigen aan de Antwerpse onderwijspartners, de Vlaamse minister en administraties, de stedelijke diensten en de Studiewijzer voor het harde en snelle werk dat zij leverden. Iedereen heeft een tandje bij gestoken om dit op zulke korte termijn te realiseren. “Ook in de komende jaren moeten we blijven anticiperen op de verjonging van onze stad. We zullen daarvoor samen met alle Antwerpse onderwijspartners een masterplan opstellen, waarin ook de evenwichten worden gerespecteerd”.
Minister Smet op zijn beurt bedankt de netten, de koepels, alle betrokken administraties en het Antwerps stadsbestuur. “Antwerpen heeft in de afgelopen jaren bewezen dat het complexe onderwijsdossiers op een geïntegreerde en efficiënte manier weet aan te pakken, ik denk daarbij ondermeer aan het spijbeldossier. De andere steden en gemeenten die in de komende jaren met een capaciteitsprobleem zullen worden geconfronteerd – ik denk daarbij ondermeer aan Gent, Vilvoorde, Halle en Mechelen – kan ik alleen maar aanraden om zoveel mogelijk te leren van de Antwerpse aanpak. Vandaag stellen we u de oplossingen voor om de problemen van 2010 aan te pakken. Maar dit is slechts een eerste bedrijf. In de komende jaren zal de Vlaamse overheid haar budgettaire inspanningen in dit dossier verder moeten uitbouwen en ze zal haar coördinerende rol in dit dossier moeten blijven opnemen.”