- Hoe scholen anders organiseren?
- Lesson Study of kleinschalig praktijkonderzoek met onmiddellijke impact op het lesgebeuren
- Een hobbelig parcours? Succesfactoren en hindernissen bij praktijkonderzoek in schoolontwikkeling
- School ♡ praktijkonderzoek: onderzoekservaringen en -resultaten delen
- De onderzoekende school
- Onderzoeksvaardigheden bij leerlingen
- Scholen slim organiseren. Zelfsturende teams als opstap
- Onderwijsvernieuwing: meer dan een beslissing van bovenaf
- Wat hebben we geleerd na 5 jaar begeleiden van praktijkonderzoek?
- Leraren opleiden voor gedifferentieerd onderwijs: een design-based praktijk
Hoe scholen anders organiseren. Naar meer samenwerking en gedeelde verantwoordelijkheid
Biedt de wijze waarop het onderwijs georganiseerd wordt voldoende randvoorwaarden om de uitdagingen die scholen nu reeds ervaren -zowel voor leraren als voor leerlingen- (en die naar de toekomst toe alleen maar groter zullen worden), het hoofd te kunnen bieden?
De voorbij 4 jaren volgde het HIVA een aantal scholen op die een nieuwe organisatiestructuur hebben geïmplementeerd (begeleid vanuit het project ‘Scholen slim organiseren’ van Flanders Synergy). Binnen de scholen werden teams van leraren georganiseerd rond een ‘community’ van leerlingen, over vakken en soms over jaren heen.
Binnen dit onderzoek verkenden we wat de impact is van deze nieuwe organisatievormen voor leerlingen, voor medewerkers en voor de school als organisatie. De belangrijkste bevindingen uit het verkennend onderzoek zullen kort voorgesteld worden.
Spreker
Miet Lamberts is als onderzoeksleider verbonden aan het HIVA-KU Leuven waar ze onderzoek verricht en begeleidt rond personeelsbeleid en arbeidsorganisatie, jobkwaliteit en werkdruk.
Doelgroep
Leraren, schoolleiders, pedagogisch begeleiders
Lesson Study of kleinschalig praktijkonderzoek met onmiddellijke impact op het lesgebeuren
Onderzoekende houding als basis voor effectief en duurzaam professionaliseren van leraren en leraren-in-opleiding.
In deze sessie ervaar je zelf hoe Lesson Study impact heeft op het leren van leraren. Proef de (leer)resultaten a.d.h.v. één praktijkvoorbeeld. Je krijgt zicht hoe wij Lesson Study vormgeven. Kortom: een workshop in de echte zin van het woord.
Sprekers
Heidi Verlinden en Steven Mannens werken als pedagogisch adviseur zowel voor POV (Provinciaal Onderwijs Vlaanderen) als voor Flanders Synergy. Onderwijsinnovatie is wat hen dagelijks drijft. Naast de ontwikkeling van nieuwe methodieken werken zij als veranderarchitecten aan de structuren van scholen; het project warme scholen helpt meer dan 50 scholen de kanteling te maken.
Zij zijn de grondleggers van Lesson Study Vlaanderen.
Doelgroep
Leraren – leraarcoaches – schoolleiders – pedagogisch begeleiders - lerarenopleiders – praktijkonderzoekers
Een hobbelig parcours? Succesfactoren en hindernissen bij praktijkonderzoek in schoolontwikkeling
In de BanaBa Schoolontwikkeling (Odisee) leren studenten hun praktijk te onderzoeken om vernieuwingsprocessen te initiëren, te begeleiden en te implementeren. Zes jaar praktijkervaring levert ons een beeld op van de meest voorkomende succesfactoren en hindernissen. Het mandaat van de schoolontwikkelaar en de betrokkenheid van de directie zijn uiteraard essentieel. Daarnaast spelen nog een aantal andere factoren een rol. We toetsen deze bevindingen aan theoretische modellen en aan ervaringen in het onderwijsveld.
Sprekers
- Ria De Sadeleer is pedagoge, lerarenopleider en betrokken bij ontwikkeling van projecten ‘Actieonderzoek’. Ze is opleidingshoofd BaLO en BanaBa Schoolontwikkeling Odisee hogeschool Brussel.
- Katrien Van Hauwermeiren is pedagoge, lerarenopleider en docent ‘Onderzoek en Innovatie’ Odisee hogeschool.
- David Bamps is master in de rechten en in de filosofie, onderzoeker Associatie KULeuven, docent ‘Onderzoek en Innovatie’ Odisee hogeschool.
- Marij Somers is leraar en beleidsmedewerker secundair onderwijs, student 3de opleidingsfase Schoolontwikkeling Odisee.
- Hilde Picalausa is beleidsondersteuner basisonderwijs, student 3de opleidingsfase Schoolontwikkeling Odisee.
- Liesje De Roover is onderwijsondersteuner basisonderwijs, student 3de opleidingsfase Schoolontwikkeling Odisee.
Doelgroep
Schoolleiders, beleidsondersteuners uit alle onderwijsniveaus, leraren met enkele jaren onderwijservaring, schoolexterne onderwijsondersteuners
School ♡ praktijkonderzoek: onderzoekservaringen en -resultaten delen
We nemen je mee op weg naar praktijkonderzoek, uitgevoerd door leraren en leerlingenbegeleiders uit het basis- en secundair onderwijs. De cyclus voor praktijkonderzoek is onze gids voor onderweg.
Je krijgt een geleide wandeling langs verschillende praktijkonderzoeken en je kan de onderzoekers zelf prangende vragen stellen over het wat, waarom en hoe van het onderzoek.
Om af te sluiten, reflecteren we samen met enkele Nederlandse collega’s over praktijkonderzoek in het licht van schoolontwikkeling: nl. wat levert het op voor het schoolteam?
Sprekers
- Janni Coopman, Monia Van Damme, Frederik Kazimoto, Barbara Kazimoto, Linde Reggers, Liesbet Coens staan zelf in de onderwijspraktijk als leraar en leerlingenbegeleider. Zij zijn studenten Schoolontwikkeling.
- Mieke Meirsschaut is onderzoeker en docent aan de Bachelor-na-bachelor in het onderwijs: Schoolontwikkeling, Arteveldehogeschool Gent.
Doelgroep
Iedereen met interesse in praktijkonderzoek, van kleuter, lager, secundair tot hoger onderwijs. Ook wie vanuit een ondersteunende of leidende rol werkt in of met de school is welkom.
De onderzoekende school
- Vernieuwd bachelorproefconcept (Opleiding kleuteronderwijs Arteveldehogeschool)
- De krachtige samenwerking tussen lerarenopleiders en scholen om het leren van leerlingen te verbeteren
Onderzoekende school: Vernieuwd bachelorproefconcept (Opleiding kleuteronderwijs Arteveldehogeschool)
In Onderzoekende School voeren laatstejaarsstudenten kleuteronderwijs een ontwerponderzoek uit (van der Donk & van Lanen, 2016), in co-creatie met de school waar ze hun afstudeerstage doen. Tijdens deze sessie gaan we in op de kernprincipes van dit nieuwe concept en illustreren we met voorbeelden uit de proeftrajecten en de opstart dit schooljaar.
Sprekers
- Dr. Bénédicte Vanblaere is docent en verantwoordelijke voor bachelorproef en onderzoek, Opleiding bachelor in het onderwijs: kleuteronderwijs (Arteveldehogeschool) .
- Sofie Michels is docent en onderzoeker, Opleiding bachelor in het onderwijs: kleuteronderwijs (Arteveldehogeschool).
Doelgroep
- Lerarenopleiders en leraren, schoolleiders, zorgcoördinatoren, …
- Lerarenopleiders met interesse voor wiskunde, wereldoriëntatie, STEM, projectwerking, techniek, …
Onderzoekende School: De krachtige samenwerking tussen lerarenopleiders en scholen om het leren van leerlingen te verbeteren
Als leraren, studenten, leerlingen, lerarenopleiders en onderzoekers samen een team vormen en op een systematische wijze onderzoek doen, dan creëert dit opening om een antwoord te vinden op vragen waarmee de school al jaren worstelt. Het project Onderzoekende School?! is opgebouwd en gecreëerd door en met scholen.
Sprekers
- Vicky Willegems is een onderzoekende lerarenopleider aan de lerarenopleiding van de Vrije Universiteit Brussel. Haar doctoraatsonderzoek Onderzoekende School?! bestendigt onderzoekende partnerschappen tussen lerarenopleiders en scholen op een duurzame manier.
- Nadine Engels is voorzitter van de lerarenopleiding aan de Vrije Universiteit Brussel en hoofdpromotor van het doctoraatsonderzoek Onderzoekende School?!. Evidence-based en collaboratief leren zijn een belangrijke focus in de onderzoeksgroep die ze superviseert.
Doelgroep
Leraren, lerarenopleiders, onderzoekers
Onderzoeksvaardigheden bij leerlingen
- Introductiesessie Onderzoekende Praktijk: Stimuleer de onderzoekende houding bij je klas door ze zelf aan te nemen
- Het ondersteunen van onderzoeksvaardigheden in de derde graad humane wetenschappen
Introductiesessie Onderzoekende Praktijk: Stimuleer de onderzoekende houding bij je klas door ze zelf aan te nemen
In de onderzoekende praktijk gaan we aan de slag met de kracht van een onderzoekende houding bij zowel leerling als leraar. Een omgeving waar experimenteren, verkennen, kennisgebaseerd redeneren en handelen op inzichten centraal staat, begint en eindigt niet bij de houding van de leerling. Voor een welslagen van deze aanpak moet ook de leraar deze houding aan te nemen.
We gaan in deze sessie aan de slag met jouw klassituatie en de uitdagingen die daar spelen, en gaan we op zoek naar effectieve methodes en technieken om deze aan te pakken. In een gemeenschap van collega's waarin je als expert van de klas handelt, nemen we het leerproces in jouw klas onder de loep. In deze korte introductiesessie krijg je toelichting over het concept en een voorsmaakje van hoe het te werk gaat.
Sprekers
- Felix Hoornaert is docent Fysica aan de Lerarenopleiding Secundair Onderwijs aan de Arteveldehogeschool en onderzoeker op de Erasmus+ Projecten 3DIPhE en Artifex.
- Jan De Lange is docent Fysica aan de Lerarenopleiding Secundair Onderwijs aan de Arteveldehogeschool en promotor onderzoeks- en dienstverleningscentrum Quest.
Doelgroep
- Leraren Wetenschappen of STEM die op zoek zijn naar verdieping.
- Leraren die op zoek zijn naar methodes om de onderzoekende vaardigheden bij hun leerlingen te stimuleren.
- Leraren of andere professionals die openstaan voor een verregaande verkenning van hun (klas)praktijk.
Het ondersteunen van onderzoeksvaardigheden in de derde graad humane wetenschappen
Deze bijdrage gaat in op de vraag op welke manier we de onderzoeksvaardigheden van leerlingen humane wetenschappen in de derde graad van het secundair onderwijs optimaal kunnen ondersteunen. Hierbij worden diverse discussiepunten (waaronder de plaats en de status van onderzoeksvaardigheden in het curriculum, de definiëring van het begrip onderzoeksvaardigheden in de humane wetenschappen, de evaluatiemethodiek en de huidige aanpak) besproken.
Spreker
Louise Maddens was leerkracht gedragswetenschappen, cultuurwetenschappen, onderzoeksvaardigheden, OKAN, DKO.
Nu is ze doctoraatsstudent en doet onderzoek naar het instructioneel design en de evaluatie van online leeromgevingen om onderzoeksvaardigheden van leerlingen in de derde graad secundair onderwijs te ondersteunen. Ze is verbonden aan het Centrum voor Instructiepsychologie en –Technologie, KU Leuven campus Kulak Kortrijk.
Doelgroep
Zowel onderzoekers als onderwijsprofessionals (zoals leraren, schoolleiders, pedagogische begeleiders en lerarenopleiders) zijn idealiter vertegenwoordigd door diverse actoren tijdens het gesprek.
Scholen Slim Organiseren. Zelfsturende teams als opstap voor een hogere motivatie, welbevinden en kwaliteitsvol werken
Een aantal aspecten, zoals welbevinden, motivatie en kwaliteitsvol onderwijs, vormen mogelijkheden om een school / organisatie slim en warm te organiseren om van daaruit innoverend en kwaliteitsvol onderwijs aan te bieden. In deze keuzesessie ondervind je hoe een zelfsturend team een antwoord kan bieden op de nood om te reorganiseren en het welbevinden en de motivatie van het team te verhogen.
Sprekers
Natalie Drees is directeur bij het GO! Campus Het Spoor Mol – SGR Fluxus . Ze heeft een brede onderwijskundige ervaring van leerkracht tot directeur.
Doelgroep
Schoolleiders, beleidsmedewerkers, leraren, onderzoekers
Onderwijsvernieuwing: meer dan een beslissing van bovenaf
Schoolleiders spelen een sleutelrol bij de implementatie van vernieuwingen. Na een korte presentatie van ons onderzoek gaan we aan de hand van concrete casussen en eigen praktijkvoorbeelden in dialoog over het invoeren van en leiding geven aan een onderwijsvernieuwing.
Sprekers
- Marie Kestemont is student aan de lerarenopleiding lager onderwijs van de UCLL.
- Kaat Mennens is momenteel werkzaam bij de Vlaamse Onderwijsinspectie en start op 1 januari 2019 aan het Centrum voor Onderwijsvernieuwing en de Ontwikkeling van Leraar en School (COOLS) van de KU Leuven.
- Karen Vermeir en Geert Kelchtermans zijn respectievelijk als assistent en gewoon hoogleraar verbonden aan COOLS.
Doelgroep
Iedereen die interesse heeft in het schoolbeleid rond onderwijsvernieuwingen.
Wat hebben we geleerd na 5 jaar begeleiden van praktijkonderzoek?
We geven voorbeelden van praktijkonderzoek en we koppelen praktijkonderzoek aan professionele leergemeenschappen. In deze sessie laten we deelnemers kennis maken met tools om praktijkonderzoek te realiseren binnen professionele leergemeenschappen.
We delen onze ervaringen en geven tips rond het implementeren van deze leerstrategie voor elk lid van een schoolteam.
Sprekers
- Wim Peeters is pedagogisch begeleider voor Katholiek Onderwijs Vlaanderen en was projectmedewerker aan het Erasmus+ KA2 project linpilcare en coördineert samen met de Universiteit van Ljubljana het Erasmus+ KA2 project 3 DIPhE. In dit project voeren leraren in professionele leergemeenschappen praktijkonderzoeken uit rond onderzoekend leren in het vak fysica.
- Rik Vanderhauwaert is pedagogisch begeleider voor Katholiek Onderwijs Vlaanderen en was projectcoördinator van het Erasmus+ KA2 project linpilcare waarin ‘eenvoudig praktijkonderzoek doen’ gekoppeld werd aan het delen in professionele leergemeenschappen.
Doelgroep
Schoolleiders, leraren, lerarenopleiders & pedagogisch begeleiders.
Leraren opleiden voor gedifferentieerd onderwijs. Een design-based praktijkonderzoek in twee stagescholen
Centraal staat het leren ontwerpen en geven van gedifferentieerde lessen in co-teaching.
We presenteren een onderwijsaanpak waarin het gezamenlijk ontwerpen en het in co-teaching begeleiden van klassen met grote differentiatienoden centraal stonden. Opeenvolgende onderzoeks- en reflectiecycli door leraren-in-opleiding werden ingezet om de onderwijsaanpak verder te verbeteren.
Sprekers
- Lies Sercu is als docent en onderzoeker verbonden aan de Onderzoekseenheid Taalkunde en de Lerarenopleiding Talen van de KU Leuven. Haar interesse gaat uit naar leerprocessen in taalonderwijscontexten, en daarbij in het bijzonder naar zelfsturend leren.
- Gino Bombeke gaf Nederlands en Engels aan het Paridaensinstituut (Leuven). Momenteel is hij vakbegeleider Nederlands voor Katholiek Onderwijs Vlaanderen in de regio Mechelen-Brussel en lector aan de SLO Nederlands van de KU Leuven.
- Peter Van Damme was leerkracht Nederlands en Engels aan het VTI in Lokeren. Hij is nu vakbegeleider Nederlands voor Katholiek Onderwijs Vlaanderen en lector aan de SLO Nederlands van de KU Leuven.
Doelgroep
Onderwijsprofessionals die kennis willen maken met ontwerponderzoek in de klas: lerarenopleiders, leraren, pedagogische begeleiders, onderzoekers met interesse in praktijkgericht onderzoek.