Wat is het?
Als je een minderjarig kind opneemt in je gezin om het te adopteren of om er de pleegvoogdij of langdurige pleegzorg over uit te oefenen, heb je recht op:
- Opvangverlof
- En, in geval van adoptie: dienstvrijstelling om het verplichte voorbereidingsprogramma te volgen
Bij pleegvoogdij neem je de belangrijkste ouderlijke verplichtingen tijdelijk over. Het komt tot stand door een overeenkomst die wordt vastgesteld bij authentieke akte.
Bij langdurige pleegzorg verblijft het kind voor minstens 6 maanden in hetzelfde pleeggezin en bij dezelfde pleegouders wanneer de ouders onvoldoende in staat zijn om zelf de nodige zorg te bieden.
Geen langdurige pleegzorg? Lees meer over het pleegzorgverlof van korte duur waarbij je recht hebt op 6 dagen verlof per jaar.
Het opvangverlof is betaald.
Recht of gunst?
Het opvangverlof is een recht. Je hogeschool kent het verlof toe op jouw verzoek.
Voorwaarden
Je hebt recht op opvangverlof als:
- Het kind minderjarig is
- Jijzelf adopteert, pleegvoogdij opneemt of langdurig pleegzorg uitoefent
Ben je tijdelijk personeelslid, dan moet het opvangverlof geheel of gedeeltelijk binnen de periode van je aanstelling vallen.
In geval van adoptie heb je ook recht op een dienstvrijstelling voor het volgen van het verplichte voorbereidingsprogramma.
Sinds 1 januari 2015 geen opvangverlof meer voor meemoeders
Sinds 1 januari 2015 is er geen adoptie meer nodig om een afstammingsband te creëren tussen een kind en de meemoeder:
- Als echtgenote van de moeder ben je voortaan automatisch meemoeder van een kind dat geboren is tijdens jullie huwelijk of binnen 300 dagen na de ontbinding of nietigverklaring van dat huwelijk.
- Ben je niet getrouwd met de moeder, dan kan je als meemoeder het kind erkennen onder de bij de wet vastgelegde voorwaarden.
Voor kinderen geboren na 1 januari 2015 heb je dus geen recht meer op opvangverlof. Je moet immers geen adoptieprocedure meer doorlopen. Je hebt wel nog recht op 10 dagen omstandigheidsverlof naar aanleiding van de geboorte .
Is het kind geboren vóór 1 januari 2015 en heb je het als meemoeder nog niet geadopteerd? Dan kan je het kind erkennen. Loopt er al een adoptieprocedure die nog niet afgerond is? Dan kan je ervoor kiezen om die af te breken en gebruik te maken van de erkenning. Is de adoptieprocedure afgerond? Dan is er geen erkenning meer mogelijk, omdat er al een afstammingsband is door adoptie.
Begin, duur en einde
Begin
Je opvangverlof kan op 2 manieren beginnen:
- Het opvangverlof start binnen 4 maanden nadat je het kind effectief opgenomen hebt in je gezin. Je bewijst de opname aan de hand van een getuigschrift van domiciliëring, uitgereikt door je gemeentebestuur. Gaat het om intrafamiliale adoptie, dan lever je ook het bewijs dat het verzoekschrift tot adoptie is ingediend.
- Het opvangverlof begint op de dag van je afreis naar het buitenland, op voorwaarde dat er bij terugkeer naar België een adoptie tot stand gekomen is. Als er geen adoptie gebeurt, dan wordt de periode van je afwezigheid omgezet in een afwezigheid voor verminderde prestaties. Die afwezigheid eindigt wanneer het aangevraagde opvangverlof zou eindigen.
De dienstvrijstelling voor het volgen van het verplichte voorbereidingsprogramma geeft je het recht afwezig te zijn op de momenten dat je het programma volgt. Bezorg na afloop het bewijs van deelname aan je hogeschool.
Duur
Het opvangverlof bedraagt een aaneengesloten periode van:
- Ten hoogste 7 weken voor verloven die ingaan op of na 1 maart 2019
- Ten hoogste 8 weken voor verloven die ingaan vanaf 1 januari 2021
- Ten hoogste 9 weken voor verloven die ingaan vanaf 1 januari 2023
- Ten hoogste 10 weken voor verloven die ingaan vanaf 1 januari 2025
- Ten hoogste 11 weken voor verloven die ingaan vanaf 1 januari 2027
Een deel van het opvangverlof is per ouder, en een deel verdelen de ouders zelf onder hen beiden:
- De eerste 6 weken opvangverlof zijn een individueel krediet en worden toegekend per ouder.
- De weken daarna zijn niet individueel. De pleeg- of adoptieouders kiezen zelf de verdeling tussen hen beiden. Met een verklaring op eer leg je de verdeling van de bijkomende weken tussen beide ouders vast, ook als er maar 1 ouder deze weken neemt. Bezorg je hogeschool de verklaring op eer.
De maximumduur van het opvangverlof verdubbelt in deze 3 gevallen:
- Je kind is voor ten minste 66% getroffen door een lichamelijke of geestelijke ongeschiktheid.
- Je kind heeft een aandoening die tot gevolg heeft dat ten minste 4 punten toegekend worden in pijler I van de medisch-sociale schaal in de zin van de regelgeving betreffende de kinderbijslag. Meer informatie vind je op FAMIFED - Medisch-sociale schaal.
- Je kind heeft een aandoening die tot gevolg heeft dat ten minste 9 punten toegekend worden in alle 3 de pijlers samen van de medisch-sociale schaal in de zin van de regelgeving betreffende de kinderbijslag. Meer informatie vind je op FAMIFED - Medisch-sociale schaal.
Bij een verdubbeling:
- Heeft elke ouder recht op 12 weken opvangverlof in plaats van 6
- Hebben de ouders samen recht op een dubbel aantal bijkomende weken, die ze onder hun beiden verdelen of toewijzen aan 1 ouder
Als het pleeg- of adoptiegezin op dezelfde datum meer dan 1 kind opneemt, heeft elke ouder recht op 2 weken extra opvangverlof. Deze extra 2 weken kunnen niet verdubbeld worden.
Als je als adoptieouder geboorteverlof opneemt of opgenomen hebt, gaan die dagen af van het opvangverlof. Geboorteverlof slaat hier op het omstandigheidsverlof van 10 of 15 werkdagen naar aanleiding van de bevalling van je partner.
Gevolgen
Administratieve stand
Je bent in dienstactiviteit.
Salaris
Je ontvangt tijdens dit verlof en tijdens de dienstvrijstelling voor het voorbereidingsprogramma je salaris.
Anciënniteit
Opvangverlof met het oog op adoptie, pleegvoogdij en langdurige pleegzorg telt mee voor je geldelijke anciënniteit.
Pensioen
Voor meer informatie over de invloed van dit verlof op je pensioen kan je terecht bij de Federale Pensioendienst (FPD).
Hoe aanvragen?
Je vraagt dit verlof aan bij je hogeschool.
Vragen?
Als je nog vragen hebt, kan je terecht bij je hogeschool.
