- Kan je als schoolbestuur aansprakelijk worden gesteld als een leerling of personeelslid besmet geraakt met het coronavirus?
- Wat is aansprakelijkheid?
- Wie kan aansprakelijk gesteld worden?
- Hoe kan het schoolbestuur aansprakelijkheid maximaal verkleinen?
- Wat als er toch een aansprakelijkheidsclaim volgt?
Kan je als schoolbestuur aansprakelijk worden gesteld als een leerling of personeelslid besmet geraakt met het coronavirus?
- Na overleg beslisten het onderwijsveld en de onderwijsministers van de verschillende gemeenschappen om het volledige onderwijs (gewoon en buitengewoon kleuter-, lager, voltijds en deeltijds secundair, hoger, volwassenen- en deeltijds kunstonderwijs) te laten starten in pandemiefase geel met grote waakzaamheid. Op het moment dat er nog gezondheidsrisico’s zijn, heeft de overheid, op basis van het advies van de Nationale Veiligheidsraad besloten om de scholen opnieuw te openen. Deze gezondheidsrisico’s zullen blijven bestaan tot er een vaccin beschikbaar en/of er groepsimmuniteit is. Deze risico’s kunnen leiden tot aansprakelijkheidsclaims van leerlingen of personeelsleden. Die houden niet automatisch in dat je aansprakelijk bent.
- Een coronabesmetting in een school houdt nog geen aansprakelijkheidsvordering in. De aansprakelijkheid wordt pas onderzocht als een benadeelde die aansprakelijkheid vordert.
Wat is aansprakelijkheid?
Aansprakelijkheid is niet nieuw en ook geen gevolg van de huidige coronacrisis. Een schoolbestuur kan aansprakelijk worden gesteld als er een oorzakelijk verband wordt bewezen tussen een fout die gemaakt werd en de schade die de betrokkene heeft geleden. Mogelijke fouten zijn: de wet en/of bevelen schenden, gezaghebbende adviezen negeren, een gebrek aan toezicht en onvoldoende inspanningen zoals van een normaal voorzichtig schoolbestuur verwacht mag worden in vergelijkbare omstandigheden. De bewijslast ligt bij de persoon die de aansprakelijkheidsclaim maakt.
Wie kan aansprakelijk gesteld worden?
Het schoolbestuur als werkgever is in principe altijd aansprakelijk ten aanzien van derden. Dit geldt zowel voor daden die het bestuur zelf stelt, als voor daden van haar individuele personeelsleden of andere aangestelde personen. De schooldirecteur is ook een personeelslid. Mogelijk wordt een aansprakelijkheidsclaim aan een individueel personeelslid in plaats van aan het schoolbestuur gericht. Dan stelt de wet dat het schoolbestuur als werkgever de aansprakelijkheid van personeelsleden dekt. Alleen wanneer het personeelslid aantoonbaar grove of opzettelijke fouten zou gemaakt hebben, kan die zelf aansprakelijk bevonden worden. Ook de leerlingen en hun ouders zijn verantwoordelijk om de maatregelen na te leven. Indien ze dat niet doen, kunnen ook zij aansprakelijk gesteld worden voor hun eigen fouten.
Hoe kan het schoolbestuur aansprakelijkheid maximaal verkleinen?
- Een schoolbestuur kan de aansprakelijkheid maximaal verkleinen door verantwoord te handelen.
- Een schoolbestuur moet zich voldoende inspannen, zoals van een normaal voorzichtig schoolbestuur verwacht mag worden in vergelijkbare omstandigheden. Het schoolbestuur moet in die zin de maatregelen naleven en de adviezen maximaal opvolgen.
- Het schoolbestuur moet, zoals voorgeschreven in het draaiboek, een grondige analyse laten maken door een preventieadviseur van de veiligheid.
Dan handelt een schoolbestuur als een verantwoord bestuur en is aansprakelijkheid onwaarschijnlijk aangezien er geen fout is. Naast de fout moet ook het oorzakelijk verband bewezen worden tussen de schade en de fout. Het zal in de praktijk heel moeilijk aan te tonen zijn dat een personeelslid of leerling effectief op school besmet geraakte. Bovendien is iedereen nog altijd individueel verantwoordelijkheid om zich aan de adviezen te houden. En gezondheidsrisico’s kan je nooit volledig uitsluiten.
De kans dat een schoolbestuur dat handelt als een verantwoord bestuur ooit aansprakelijk gesteld wordt, kan helaas nooit volledig uitgesloten worden, maar is klein.
Wat als er toch een aansprakelijkheidsclaim volgt?
Een aansprakelijkheidsclaim betekent nog niet dat je aansprakelijk bent. Daar beslist een rechtbank over. Je kijkt wel best de polis van je verzekering inzake juridische ondersteuning en aansprakelijkheid na. Schoolbesturen die specifieke vragen hierover hebben, kunnen de communicatie over verzekeringen van hun koepel of van de centrale diensten van het GO! bekijken:
- Katholiek Onderwijs Vlaanderen: Corona en aansprakelijkheid en Veiligheid en haalbaarheid heropstart.
- GO!: aansprakelijkheid.
- OVSG: De school gaat open, veiligheid.
Personeelsleden die nog specifieke vragen hebben met betrekking tot aansprakelijkheid, kunnen contact opnemen met hun vakorganisatie.
