Schoolondersteuning bij grensoverschrijdend gedrag

Hoe kan je als school grensoverschrijdend gedrag als pesten, geweld of seksueel grensoverschrijdend gedrag aanpakken? Vind hier de informatie en ondersteuning die je nodig hebt. 

• Seksueel grensoverschrijdend gedrag
• Sexting
• (Cyber)pesten
• Gewelddadig of ander grensoverschrijdend gedrag

Seksueel grensoverschrijdend gedrag

Klasse

Klasse maakte een reeks rond seksueel grensoverschrijdend gedrag op school. Wat is normaal en wat is over de grens? Wat doe je als 2 kleuters hun broek uittrekken op de speelplaats? Of wat met 2 tieners die seks op school hebben? De reeks geeft je praktische tips, goede praktijkvoorbeelden en duiding door experts.

Tools sensoa

Om seksueel grensoverschrijdend gedrag te voorkomen en aan te pakken ontwikkelde het Vlaams expertisecentrum voor seksuele gezondheid (Sensoa) verschillende tools:

• Het vlaggensysteem helpt om seksueel gedrag van kinderen en jongeren te bespreken binnen je schoolteam, juist in te schatten en er gepast op te reageren. 
• Hé, het is oké is een online instrument dat is gebaseerd op het vlaggensysteem, maar dan toegepast op relaties en seksualiteit online. Leer situaties in te schatten en gepast te reageren.

Zet in op relationele en seksuele vorming

• Relationele en seksuele vorming geeft jongeren informatie over relaties en seks en helpt hen zo om gezonde en respectvolle (seksuele) relaties aan te gaan.
• Op de website van Sensoa vind je materiaal om kinderen en jongeren voor te lichten. Organisaties die zo'n vormingen geven aan leerkrachten of leerlingen, vinden daar ook meer info over seksuele opvoeding. Lesgeven of relaties en seksualiteit - Sensoa.be
• Sensoa helpt je om praten over seks met mensen met een migratieachtergrond makkelijker te maken. Vind tips op Praten over seks met mensen met een migratieachtergrond - Sensoa.be.
• Ook Zanzu licht anderstaligen in over seksuele gezondheid. De vertaalfunctie helpt je om samen met een anderstalige leerling of ouder een gesprek over seksualiteit te voeren. Een cultuursensitieve aanpak kan helpen om de communicatie te bevorderen en misverstanden te vermijden.
• Pimento ontwikkelde een lijst met veelgestelde vragen voor superdiverse groepen en biedt ook vorming aan. Lees What-the-FAQ?! . Je kan bij de jongerenorganisatie ook terecht voor ondersteunend materiaal (bijvoorbeeld het spel Oké?!).  
• Ook bij Ella vzw kan je terecht voor vorming over het bespreekbaar maken van seksuele diversiteit.
• Op de themapagina van KlasCement vind je heel wat leermiddelen.

Naar boven

Sexting

• Sexting is seksueel getinte beelden of foto’s van zichzelf maken, verzenden, ontvangen of delen. Er zijn verschillende vormen en gradaties van sexting.
• Meer informatie over sexting en hoe je erop kan reageren vind je op sexting.be. Je kan er ook terecht voor lesmateriaal, een beleidstool en het online vlaggensysteem.
• Lees ook het dossier over sexting bij jongeren van Sensoa.
• Jongerenorganisatie Pimento biedt eveneens ondersteunend materiaal aan. Vind het lespakket om porno, sexting, victim blaming en catfishing bespreekbaar te maken bij jongeren. 

Naar boven

(Cyber)pesten

Het is belangrijk om (cyber)pesten onmiddellijk op te lossen. Er zijn verschillende organisaties en tools waar scholen beroep op kunnen doen voor ondersteuning:

Verbindend schoolklimaat

• Je kan grensoverschrijdend voorkomen door in te zetten op een warm en verbindend schoolklimaat waar elk kind zich goed voelt en zich kan ontplooien.
• De brochure ‘Werken aan een verbindend schoolklimaat?’ ondersteunt je school om een pestbeleid uit te werken.
• De publicatie 'Beleidsplan ter bevordering van welzijn en welbevinden in onderwijsinstellingen' vertrekt van een whole school-benadering, waarbij alle belanghebbenden worden betrokken.

Klasse

Klasse maakte een reeks rond pesten met getuigenissen van ouders, leerkrachten, slachtoffers en dader. Je vindt er ook tips over hoe je pesten structureel kan aanpakken en inspiratie rond mediawijsheid.

KlasCement

Het online leermiddelennetwerk Klascement verzamelt en ontsluit leermiddelen, tools en lespakketten rond pesten en cyberpesten.

Het kenniscentrum Mediawijs

• Het kenniscentrum Mediawijs voorziet in vorming, materiaal en kennisopbouw over alle aspecten van de mediageletterdheid, waaronder ook cyberpesten. Alle informatie vind je op tegencyberpesten.be. Ze bieden ook een mediacoach opleiding en online cursus aan voor leerkrachten.
• Op medianest.be vind je ook meer informatie en ondersteuning voor ouders rond alles wat met mediaopvoeding te maken heeft. 

Allesoverpesten.be

• De website allesoverpesten.be geeft meer uitleg over pesten en hoe juist te reageren en hoe pesten verder aan te pakken. 

Vlaams Netwerk Kies Kleur tegen Pesten

• Het Vlaams Netwerk Kies Kleur tegen Pesten brengt elk jaar pesten onder de aandacht tijdens de Week tegen pesten, net voor de krokusvakantie. Samen met Ketnet wordt de 'Stip-It’ actie georganiseerd met heel wat activiteiten.
  Ook MNM en Radio 2 springen mee op de kar:
  • Week tegen pesten (MNM)
  • Radio 2, Ketnet en MNM bundelen krachten in nieuwe STIP IT-actie tegen pesten (radio2)
  • Stip-it (Ketnet)
• Er wordt ook elk jaar een pesten-dat-kan-niet-prijs uitgereikt. 
• Verschillende organisaties, die elk lesmateriaal en vorming aanbieden, zijn lid van het netwerk. Vind een overzicht van alle organisaties die pesten willen voorkomen en aanpakken.

Peer support

• Peer support is een manier van samenwerken en elkaar ondersteunen. Peers helpen elkaar met behulp van eigen kennis, inzichten en ervaring.
• Peer support kan verschillende vormen aannemen, zoals vertrouwensleerlingen, peter-en meterschappen of peer-mediation (leerlingenbemiddeling). De Vlaamse Scholierenkoepel zet met de Conflixers scholen op weg voor vormen van peer support.

Veilig online

Vormingsavonden voor ouders: je kind veilig online

Organiseer met je school of oudervereniging een vormingsavond voor ouders over het veilig gebruik van het internet. Vormingsavonden voor ouders: je kind veilig online.

eSafety label

• Scholen kunnen deelnemen aan het ondersteuningsproject eSafety Label. Het helpt je bij het uitwerken van een veilig ICT-veiligheidsbeleid. Beleidsplanning, ICT-infrastructuur en de educatieve aanpak van ICT-veiligheid worden geëvalueerd.
• Op basis van de resultaten, ontvangt elke school een persoonlijk actieplan met verbeterpunten. Ook de preventie en aanpak van cyberpesten komt aan bod, net als sexting en online radicalisme. 

Clicksafe: veilig internetten

Op de website van Child Focus vind je alle informatie over veilig en verantwoord internetgebruik bij kinderen en jongeren en ondersteuning voor ouders en professionals (tips, educatief materiaal en vormingen).

Pimento

Jongerenorganisatie Pimento biedt heel wat ondersteunend materiaal en vormingen aan rond (cyber)pesten en weerbaarheid. Vind meer informatie over hoe je kan omgaan met pestgedrag en hoe je je weerbaar kan opstellen.

Naar boven

Gewelddadig of ander grensoverschrijdend gedrag

Ondersteuning bij CLB en pedagogische begeleidingsdiensten

Naast sancties, is het ook belangrijk dat er aan oplossingen gewerkt wordt. Zo stopt het gewelddadig gedrag en werk je aan herstel. Sanctioneren alleen is niet voldoende, aangezien leerlingen er vaak niks uit leren. Via herstelgerichte maatregelen kunnen daders goedmaken wat ze fout hebben gedaan. Voor ondersteuning kan je beroep doen op de pedagogische begeleidingsdiensten (PBD), het CLB of externe organisaties.

Het CLB kan de scholen waarmee ze samenwerkt op bepaalde aandachtspunten wijzen binnen hun leerlingenbeleid via hun signaalfunctie. Het CLB geeft ook ondersteuning bij de begeleiding van individuele leerlingen via de consultatieve leerlingenbegeleiding. Scholen kunnen het CLB ook aanspreken om mee te denken over hun zorgbeleid, in het bijzonder wanneer de brede basiszorg niet voldoende is. Ook leerlingen en ouders kunnen rechtstreeks aankloppen bij het CLB met vragen of bezorgdheden.

Scholen kunnen ook terecht bij de pedagogische begeleidingsdiensten van het GO! of de onderwijskoepel waartoe ze behoren. Je kan hier onder andere terecht voor ondersteuning bij uitwerken van (zorg)beleid op school of de professionalisering van het onderwijspersoneel. Vind wie je kan contacteren.

Naadloos flexibel traject (NAFT)

Een naadloos flexibel traject (NAFT) is er voor jongeren die wegens pedagogische, juridische, sociale of persoonlijke redenen het onderwijs dreigen te verlaten.

Herstelgericht groepsoverleg (HERGO)

Herstelgericht groepsoverleg helpt na geweld de relatie tussen de twee partijen te herstellen.  Het is een bemiddelingsvorm waarbij niet alleen dader(s) en slachtoffer(s) aanwezig zijn, maar waarbij zij elk ook hun achterban meebrengen. Dit zijn personen uit hun sociale netwerk, die hen kunnen ondersteunen tijdens het proces. Een moderator of bemiddelaar stuurt het proces. Tijdens HERGO op school probeert men een oplossing te vinden voor wat er gebeurd is.

Naar boven