De dalende leerprestaties van Vlaamse leerlingen in internationaal onderzoek zoals PISA en TIMSS leidden in maart 2020 tot de oprichting van de commissie Beter Onderwijs. 7 academici en 7 leraren schreven onder voorzitter Philip Brinckman een rapport met adviezen en speerpunten om de onderwijskwaliteit te verbeteren. Het onderwijsveld gaat nu aan de slag met 13 aanbevelingen om in de komende jaren te realiseren en kondigt alvast de realisatie aan van één van de meest cruciale aanbevelingen: de oprichting van een onafhankelijk kenniscentrum 'Leerpunt' onder leiding van Pedro De Bruyckere. Dit kenniscentrum wil waardevolle inzichten uit de wetenschap en effectieve lesmethodes vertalen en verspreiden naar de klasvloer.
De 13 aanbevelingen gaan onder meer over een versterkte lerarenopleiding, een opwaardering van het arbeidsmarktgericht onderwijs, hoge verwachtingen stellen aan kansarme kinderen en vanaf de kinderzorg al inzetten op meer taalkundig Nederlands vermogen. Eén van de aanbevelingen is de oprichting van een onafhankelijk kenniscentrum, dat wetenschappelijke inzichten vertaalt naar de concrete klassituatie, bijvoorbeeld in de vorm van praktische handvaten die leerkrachten meteen kunnen gebruiken. Pedagoog Pedro De Bruyckere krijgt de leiding over dit kenniscentrum ‘Leerpunt’ (Leer.), dat zal fungeren als een herkenbaar en laagdrempelig platform voor kennisdeling met de scholen. Het vertrekt van de kennisnoden van leerkrachten, directeurs, maar ook van lerarenopleiders, pedagogische begeleiders en andere onderwijsactoren.
Leerpunt zal waardevolle inzichten uit de wetenschap vertalen naar het klaslokaal. Concreet gaat het kenniscentrum academische kennis bundelen en samenvatten, toegankelijk herformuleren en illustreren met duidelijke voorbeelden en handige handleidingen.
Dit onafhankelijke kenniscentrum moet in 2023 operationeel worden. Leerpunt zal dan kwaliteitsvol wetenschappelijk onderzoek uitbesteden en samenwerken met pedagogische begeleidingsdiensten, lerarenopleidingen en bestaande expertisecentra. Er komt ook een maximale samenwerking met soortgelijke instellingen die al langer bestaan in het buitenland, zoals de Education Endowment Foundation (EEF) in het Verenigd Koningrijk of het Nationaal Regieorgaan Onderwijsonderzoek (NRO) in Nederland.
De 13 speerpunten waar het onderwijsveld mee aan de slag gaat:
Speerpunt 1
Meer aandacht besteden aan de school als efficiënte, cognitieve leeromgeving vanuit een evidence-informed aanpak waarbij voldoende tijd gegeven wordt aan het inoefenen van basiskennis en basisvaardigheden. (Advies 1 en 2 van de Commissie Beter Onderwijs)
Speerpunt 2
Verhogen van het taalkundig vermogen (instructietaal) van de leerlingen, vanaf de kinderzorg, naar de kleuterklas, over de lagere school tot in het secundair onderwijs. Achterstand in de instructietaal aanpakken. (Advies 4 en 28 van de Commissie Beter Onderwijs)
Speerpunt 3
Inzetten op een centrale rol van de leerkracht die het leerproces actief stuurt vanuit zijn expertise en dit doet op een wetenschappelijk-didactisch verantwoorde manier. (Advies 5 van de Commissie Beter Onderwijs)
Speerpunt 4
Meer leermogelijkheden geven aan kinderen met een leerachterstand. (Advies 11 van de Commissie Beter Onderwijs)
Speerpunt 5
Bijzondere aandacht besteden aan de sterktes, de noden en de specificiteit van de arbeidsmarktgerichte studierichtingen (ook aan de B-stroom). Startschot: het samenroepen van een Staten-Generaal. (Advies 15 van de Commissie Beter Onderwijs)
Speerpunt 6
Aandacht voor het kleuteronderwijs: verlagen van de leerplicht, realistische klasgrootte, aandacht voor geletterdheid, gecijferdheid en attitudevorming. (Advies 21, 24 en 25 van de Commissie Beter Onderwijs)
Speerpunt 7
Voldoende aandacht voor de impact van armoede op het leren en het naar school gaan; aan kansarme kinderen hoge verwachtingen stellen en ook aan hen een rijk cultureel en kunstzinnig aanbod doen. (Advies 27, 30 en 31 van de Commissie Beter Onderwijs)
Speerpunt 8
Het buitengewoon onderwijs erkennen als gespecialiseerd onderwijs. (Advies 37 van de Commissie Beter Onderwijs)
Speerpunt 9
Alle partners (ouders, directies, schoolbesturen…) ondersteunen de leerkracht en zorgen ervoor dat hij/zij zijn/haar kerntaak kan uitvoeren. Daartoe moeten de maatschappelijke verwachtingen tegenover het onderwijs worden gereduceerd. (Advies 38 van de Commissie Beter Onderwijs)
Speerpunt 10
Kansen voor een aantrekkelijke loopbaan: de expertleraar. (Advies 47 van de Commissie Beter Onderwijs)
Speerpunt 11
Een versterkte lerarenopleiding met een bindende instapproef, met verscherpte basiscompetenties, met een sterk inhoudelijk-didactisch accent op de wetenschap van het leren, met meer praktijkervaring dankzij oefenscholen, met onderlegde lerarenopleiders, met een curriculumpad dat verder opgevolgd wordt tijdens de latere professionalisering. (Advies 50, 51 en 53 van de Commissie Beter Onderwijs)
Speerpunt 12
Kwaliteitsvolle zij-instromers aantrekken, ze degelijk opleiden en financieel honoreren. (Advies 55 van de Commissie Beter Onderwijs)
Speerpunt 13
Oprichten van een onafhankelijk Kenniscentrum Onderwijs. (Advies 58 van de Commissie Beter Onderwijs)
