Persbericht kabinet Vlaams minister van Onderwijs, 12 december 2016
Elke dag kleuteronderwijs telt. Dat is het motto van het nieuwe actieplan kleuterparticipatie van Vlaams minister van Onderwijs Hilde Crevits. In Vlaanderen gaan bijna alle kleuters naar school. Toch is er een kleine groep die dat niet doet of onvoldoende in de klas aanwezig is. Vorig schooljaar waren 1,3% of 850 vijfjarige kleuters niet ingeschreven. 2.326 vijfjarige kleuters (3%) waren te weinig aanwezig. Met gerichte acties wil minister Crevits ook die groep bereiken. Kleuters die niet naar school gaan of te weinig aanwezig zijn lopen een grotere kans op school- en taalachterstand. Minister Crevits stelt een kleutercoördinator aan om het voortouw te nemen voor kleuterparticipatie. Daarnaast werkt minister Crevits aan een legislatuuroverschrijdend strategisch plan voor het basisonderwijs.
Het kleuteronderwijs in Vlaanderen staat internationaal hoog aangeschreven. Bijna alle kleuters lopen school. Toch is er een kleine groep die dat niet doet of onvoldoende in de klas aanwezig is. Vorig schooljaar waren 1,3% of 850 vijfjarige kleuters niet ingeschreven. 2.326 vijfjarige kleuters of 3% waren te weinig aanwezig.
Uit nieuw onderzoek kleuterparticipatie blijkt dat het vooral kleuters uit de grootsteden en uit kwetsbare gezinnen zijn die niet zijn ingeschreven of voldoende aanwezig zijn. Meisjes hebben een hogere kans om niet ingeschreven te zijn dan jongens. Kinderen van buiten België of de Europese Unie hebben vier keer meer kans om niet ingeschreven te zijn. PISA onderzoek geeft daarenboven aan dat wie als jong kind meer dan 1 jaar naar de kleuterschool ging op 15-jarige leeftijd duidelijk beter scoort dan wie slechts 1 jaar of niet naar de kleuterschool ging.
Om te vermijden dat kinderen een schoolse achterstand oplopen, is het dus belangrijk dat de allerkleinsten naar de kleuterklas gaan. Daar leren ze kennis en vaardigheden die hen voorbereiden op het lager- en het secundair onderwijs.
Kleutercoördinator
Om nog meer kleuters in de klas te krijgen is er het actieplan ‘Elke dag kleuteronderwijs telt’. Minister Crevits mikt op de kleine groep kleuters die niet ingeschreven is of te weinig aanwezig is op school. Zeker op het vlak van aanwezigheid is vooruitgang te boeken.
De nieuwe kleutercoördinator krijgt de opdracht het thema kleuterparticipatie hoog op de agenda te houden. Zij zal ondersteuning bieden, in de eerste plaats in grote steden zoals Antwerpen, Gent en Brussel. De lokale overlegplatformen worden gestimuleerd hun acties rond kleuterparticipatie te verdiepen, te verruimen of nieuwe te initiëren in samenwerking met de Huizen van het Kind als ook aandacht te hebben voor de warme overgang tussen opvang en onderwijs Convenanten kunnen afgesloten worden rond kleuterparticipatie. De coördinator zal een lerend netwerk uitbouwen waarin goede praktijken en expertise worden gedeeld.
Delen van data
Om de kleuters te vinden die niet naar school gaan of te weinig aanwezig zijn en om een degelijk beleid rond kleuterparticipatie te kunnen voeren is meer samenwerking in functie van gegevensdeling tussen bijvoorbeeld de Centra voor Leerlingenbegeleiding en Kind en Gezin, de Vlaamse en Franse gemeenschap en het Brussels Hoofdstedelijke Gewest en tussen het Agentschap voor Inburgering en Samenlevingsopbouw cruciaal.
Daarnaast zal de onderwijsinspectie gedurende een jaar het thema kleuterparticipatie in de scope bij de individuele schooldoorlichtingen en het thema op te nemen in de Onderwijsspiegel. Het Agentschap voor Onderwijsdiensten zal onderzoeken of de gegevens die Kind en Gezin krijgt nog geoptimaliseerd kunnen worden
Informeren van ouders
Het informeren en sensibiliseren van ouders is cruciaal. Het Agentschap voor Onderwijsdiensten en Kind en Gezin zullen daarvoor hun samenwerking versterken. Scholen en Centra voor Leerlingenbegeleiding krijgen de opdracht om maximale aanwezigheid van elke kleuter na te streven.
Klasse zorgt voor een herdruk en de verspreiding van het Starterspakket Kleuteronderwijs. Het is een pakket dat alle partners helpt bij het toeleiden van jonge kinderen naar de school.
Er is het startersboekje voor ouders. Dit boekje komt tegemoet aan de vele vragen waarmee ouders zitten en kan door scholen en lokale organisaties gebruikt worden om de stap naar het onderwijs voor kleuters kleiner te maken. In verschillende talen zal er informatie verspreid worden in de aanloop van de nieuwe inschrijvingen voor volgend schooljaar.
Wat leert recent nieuw onderzoek?
Wat houdt ouders tegen om hun kinderen naar de kleuterschool te sturen? Ongekend blijft vaak onbemind. Samen met academici, experten en vele organisaties uit het werkveld werden drempels en hefbomen in een nieuwe studie op een rij gezet en aanbevelingen geformuleerd. Vele inzichten sluiten aan bij (inter)nationaal onderzoek.
Enkele voorbeelden van drempels zijn zorgvragen: zal mijn kind het goed stellen tussen de andere kinderen, de overgang van kinderopvang naar school, armoede, taalbarrières, cultuurverschillen, een gebrek aan samenwerking tussen de lokale overlegplatformen, CLB’s en schoolopbouwwerk en infrastructuur.
Hefbomen die de aanwezigheid in de kleuterklas kunnen vergroten zijn: ouderbetrokkenheid, lokaal overleg, de rol van Kind en Gezin, een warme overdracht van kinderopvang naar kleuterklas, communicatie, aandacht voor welbevinden, samenwerking met scholen en andere organisaties.
De experts formuleren aanbevelingen aan de overheid, lokale partners, scholen en leerkrachten. Daarbij gaat veel aandacht naar ouderbetrokkenheid. Een intense samenwerking tussen de school, ouders en lokale organisaties zoals het lokaal overlegplatform bevordert de deelname.
Strategisch plan basisonderwijs
Minister Crevits neemt met het actieplan ‘Elke dag kleuteronderwijs telt’ gerichte maatregelen om de kleuters die vandaag niet zijn ingeschreven of te weinig aanwezig zijn te bereiken. Daarnaast werkt minister Crevits aan een legislatuuroverschrijdend strategisch plan voor het basisonderwijs over de rol van verzorgenden in de kleuterklas, de financiering, meer differentiatie, … .
Vlaams minister van Onderwijs Hilde Crevits: “Elke dag kleuterklas telt. In Vlaanderen gaan bijna alle kleuters naar school. Vele landen benijden ons daarvoor. Hoe meer kleuters in de klas, hoe beter hun ontwikkeling in het lager- en het secundair onderwijs. Toch is er een kleine groep kinderen die niet ingeschreven is in een school of te weinig aanwezig is. Die kleine groep willen we ook voldoende in de klas zien verschijnen. De Vlaamse kleutercoördinator krijgt de taak kleuterparticipatie hoog op de agenda te houden. Ouderbetrokkenheid en een intenser lokaal overleg zijn belangrijke pijlers waarmee we vooruitgang kunnen boeken. Daarnaast zullen de Centra voor Leerlingenbegeleiding en Kind en Gezin gegevens over de thuissituatie van kinderen vanaf volgend jaar beter kunnen delen.”
Schooljaar | % in het kleuteronderwijs ingeschreven 5-jarigen | % ingeschreven 5-jarigen die min. 220 halve dagen aanwezig waren |
---|---|---|
2009-2010 | 99,1% | 97,3% |
2010-2011 | 99,1% | 97,4% |
2011-2012 | 99,0% | 97,5% |
2012-2013 | 97,8% | 97,0% |
2013-2014 | 98,6% | 96,2% |
2014-2015 | 98,7% | 96,9% |
2015-2016 | 98,8% | 97,0% |
Leeftijd | % in het kleuteronderwijs ingeschreven | Verwachte halve dagen aanwezigheid | % ingeschreven kleuters die voldoende aanwezig waren |
3 jaar | 98,6% | 150 | 96,4% |
4 jaar | 98,9% | 185 | 97,0% |
5 jaar | 98,8% | 220 | 97,0% |
Actieplan