Wat is het?
Ben je zwanger, dan kan je verlof voor moederschapsbescherming krijgen als je job een gezondheidsrisico inhoudt voor jou of je ongeboren kind.
De preventieadviseur-arbeidsgeneesheer beslist of er voor jou een risico is.
Dat gebeurt op basis van een risicoanalyse van alle functies in je school of centrum en indien nodig ook op basis van een bloedanalyse. De preventieadviseur-arbeidsgeneesheer en je werkgever hebben die risicoanalyse vooraf samen uitgevoerd.
Je wordt verwijderd uit het risico.
Je krijgt verlof voor moederschapsbescherming (vrijstelling van arbeid) als je werkgever er niet in slaagt om:
- Je werkomstandigheden aan te passen
- Je een andere opdracht te geven
Je kan alleen verlof voor moederschapsbescherming krijgen voor het gedeelte van je job dat een risico inhoudt. Dat is de risicofunctie.
Risico’s
Een overzicht van de gezondheidsrisico’s vind je in de bijlagen X.5.-1. en X.5.-2. van boek X, titel 5 van de Codex over het welzijn op het werk.
In de praktijk komen de risico’s vooral voor in het buitengewoon onderwijs en in het kleuteronderwijs. Het gaat onder meer over:
- Agressief gedrag van kinderen en jongeren
- Lasten tillen
Recht of gunst?
Verwijdering uit de risicosituatie is een recht.
Het verlof voor moederschapsbescherming is alleen een recht als het voor je school of centrum niet mogelijk is om:
- Je werkomstandigheden aan te passen
- Je een andere opdracht te geven
Voorwaarden
- Alle personeelscategorieën komen in aanmerking.
- Je bent zwanger.
- De preventieadviseur-arbeidsgeneesheer stelt vast dat je je in een risicosituatie bevindt uit de bijlagen 1 en 2 van het koninklijk besluit moederschapsbescherming.
Gevolgen
Administratieve stand
Je bent in dienstactiviteit.
Salaris
Aanpassing werkomstandigheden
Bij aanpassing van de werkomstandigheden ontvang je je gewone salaris.
Andere betrekking
Als je een andere betrekking aanvaardt, dan ontvang je het salaris van de nieuwe aanstelling.
Verlof
Ben je vastbenoemd, dan wordt je salaris doorbetaald tijdens je verlof voor moederschapsbescherming.
Ben je tijdelijk of contractueel, dan ontvang je vanaf de verwijdering uit je job een uitkering van je ziekenfonds zolang je een aanstelling of arbeidsovereenkomst hebt in het onderwijs. De preventieadviseur-arbeidsgeneesheer vult een document in voor het ziekenfonds zodat je van een vervangingsinkomen kan genieten.
Een uitbreiding van je risico-opdracht (het deel van je job dat een risico inhoudt voor jou of je kind) tijdens je tijdelijke aanstelling of bij een nieuwe tijdelijke aanstelling is niet betaald. Daarvoor ontvang je geen uitkering van je ziekenfonds.
Anciënniteit
Het verlof voor moederschapsbescherming telt mee voor de berekening van je dienst- en geldelijke anciënniteit.
Ben je vastbenoemd, dan telt het verlof ook mee voor je sociale anciënniteit.
Ben je tijdelijk en word je voor je volledige opdracht verwijderd, dan telt het verlof niet mee voor de opbouw van het aantal dagen betaald ziekteverlof waar je recht op hebt.
Cumulatie
Als je tijdens de uren of lestijden waarvoor je verlof wegens moederschapsbescherming geniet, een andere opdracht start bij je eigen of bij een andere werkgever, dan heb je niet langer vrijstelling van arbeid en dus geen verlof: je neemt een andere betrekking op.
Pensioen
Voor meer informatie over de invloed van dit verlof op je pensioen kan je terecht bij de Federale Pensioendienst (FPD).
Begin - duur - einde
Begin
Algemeen
Verlof voor moederschapsbescherming kan starten vanaf de dag van verwijdering uit het risico. De verwijdering kan ook gebeuren vóór de beslissing van de preventieadviseur-arbeidsgeneesheer.
Wel of niet werken op de eerste risicodag
De 1ste risicodag is de 1ste dag waarop je in je job in contact komt met een risico voor jou of je kind, nadat je je werkgever gemeld hebt dat je zwanger bent. Bijvoorbeeld:
- De dag zelf waarop je meldt dat je zwanger bent, als dat een werkdag is
- De 1ste werkdag na een vakantie of een ziekteverlof
- De 1ste werkdag van een nieuwe aanstelling
- Voor sommige jobs (zoals in een CLB): de dag waarop je in contact komt met kinderen die een risico vormen
In sommige gevallen moet je niet werken op de 1ste risicodag, in andere gevallen wel. Dat varieert volgens je aanstelling.
Je moet niet werken op de 1ste risicodag:
- Als je zwanger wordt terwijl je al werkt in een risicofunctie: als vastbenoemde, tijdelijke of contractueel
- Als je opnieuw aangesteld wordt in een risicofunctie terwijl je de dag voordien al een tijdelijke aanstelling van doorlopende duur (TADD) in die risicofunctie had
- Als je tijdens je zwangerschap al verwijderd werd uit de risicofunctie en tijdens diezelfde zwangerschap opnieuw wordt aangesteld in dezelfde risicofunctie bij hetzelfde schoolbestuur
Je moet wel werken op de 1ste risicodag:
- Als je tijdelijk aangesteld wordt in een risicofunctie en op de dag voordien:
- Had je geen TADD in die risicofunctie die liep tot op de dag vóór je nieuwe aanstelling
- Had je een tijdelijke aanstelling in een niet-risicofunctie
- Als je tijdens je zwangerschap al verwijderd werd uit een risicofunctie, en tijdens diezelfde zwangerschap opnieuw wordt aangesteld:
- In een andere risicofunctie
- In dezelfde risicofunctie maar bij een ander schoolbestuur
Kom je in deze gevallen niet in dienst op de 1ste werkdag, dan heb je geen recht op verlof voor moederschapsbescherming en wordt de periode beschouwd als onbetaald ziekteverlof.
Einde
- Het verlof voor moederschapsbescherming eindigt op het ogenblik dat het bevallingsverlof start. Het bevallingsverlof sluit dus aan op het einde van het verlof voor moederschapsbescherming. Dat geldt voor alle scholen en centra waar je werkt.
- Het verlof voor moederschapsbescherming eindigt ook als er geen risico meer is. In dat geval ben je niet verplicht om aansluitend met bevallingsverlof te gaan.
Dat is het geval:- Als je aanstelling eindigt
- Bij de start van de zomervakantie
- Bij een miskraam of vroeggeboorte eindigt het verlof de dag voordien. Daarna heb je ziekteverlof vanaf de dag van de miskraam, of bevallingsverlof vanaf de dag van de vroeggeboorte.
Hoe aanvragen?
Je verwittigt je werkgever (je school of centrum) dat je zwanger bent en daardoor aan een risico blootgesteld kan zijn.
Je werkgever neemt de afgesproken maatregelen uit de voorafgaande risicoanalyse van alle functies in je school of centrum en verwijst je door naar de preventieadviseur-arbeidsgeneesheer.
Je werkgever bezorgt je het formulier Melding tijdelijke verwijdering voor moederschapsbescherming (docx, 3 p.) (890 kB) en vult zelf vooraf de 1ste rubriek in.
De preventieadviseur-arbeidsgeneesheer vult tijdens het onderzoek het 2de luik van het formulier in. Daarna bezorg je het formulier terug aan je werkgever.
Na het advies van de preventieadviseur-arbeidsgeneesheer treft je school of centrum de nodige maatregelen om je te verwijderen uit het risico, als dat nog niet gebeurd was.
Je werkgever moet dan 1 van de 3 mogelijkheden verplicht toepassen, in deze volgorde:
- Aanpassing van de werkomstandigheden
- Een andere betrekking
- Vrijstelling van arbeid (verlof voor moederschapsbescherming)
Je werkgever stuurt het ingevulde formulier naar het werkstation van het ministerie van Onderwijs.
Bij vrijstelling van arbeid kijkt het werkstation na of je recht hebt op het verlof en brengt jou en je werkgever op de hoogte.
Als het werkstation beslist dat je geen recht hebt op verlof voor moederschapsbescherming, dan wordt het verlof beschouwd als ziekteverlof.
Vragen?
Als je nog vragen hebt, kan je terecht bij je werkgever (je school of centrum) of het werkstation dat je personeelsdossier beheert.
Extra informatie
Verwante pagina’s
- Zwangerschap en ouderschap
- Bedreiging door beroepsziekte tijdens de zwangerschap
- Moederschapsbescherming tijdens de borstvoeding
- Bevallingsverlof
Regelgeving
- Omzendbrief bedreiging door beroepsziekte tijdens zwangerschap en moederschapsbescherming (PERS/2002/21 (13 AC))
